قیزیل قلم آذر Qizil Qelem

دکتر محمدرضا باغبان کریمیچکیده:به جرأت می توان گفت که هنوز ادبیات آذربایجان بسیاری از آفرینشگران و آثار ادبی خود را نشناخته است و هنوز صدها اثر ارزشمند زیر غبار سالیان دراز پنهان مانده است. نکته ای دیگر نیز در اینجا نهفته است و جای طرح آن در ادبیات غنی آذربایجان خالیست و پژوهشی درخور آن به انجام نرسیده است، و آن بررسی متون نثر در عرصه ی ادبیات ترکی است که برخلاف آنچه شایع است و بر عدم وجود متونی غنی در این عرصه تاکید می شود و چنین مطرح می گردد که ادبیات ترکی منحصر به شعر و شاعری است؛ اما اطمینان داریم که با پژوهشی جاندار و عمیق در این عرصه، عمق و گستره ی وسیع این شاخه از ادبیات و علوم نیز آشکار خواهد شد. نسخه های خطی پیدا شده در همین سال های اخیر نشانگر وجود گنجینه ای پر بهاء است که یکی بعد از دیگری از زیر خاکستر ایّام بیرون می آیند. یکی از درخشانترین مرواریدهای ادبیات ما، کلیله و دمنه است که افتخارالدین محمد بکری قزوینی در دهه های نخستین سده ی هفتم هجری به زبان تورکی نگاشته است. کتاب کلیله و دمنه سرشار از آموزه­های اخلاقی و تربیتی است که در قالب داستانهای حیوانات نوشته شده است. این شخصیت برجسته ی تاریخ، در عین حالی که دانشمندی پر مایه بود امیرتومانی پرتوان و محبوب نیز بوده است. این شخصیت تاریخی همچنان که منابع تاریخی از او یاد می کنند توجه خاقان های بزرگ زمان را بسوی خود معطوف کرده بود و آنان تربیت فرزندان خود را با اطمینان بدو سپرده اند تا زبان ترکی و علم کشورداری را بدانان بیاموزد. امروز آنچه برای تاریخ ادبیات ما بسیار حائز اهمیت است شناختن آفرینش ادبی و علمی این دانشمند کم­شناخته شده است که این مقاله ضمن بررسی و معرفی خلاقیت وی، تلاش دارد جایگاه اثر او را در تاریخ ادبیات , ...ادامه مطلب