چکیدهیکی از مهمترین مسائل فکری دورهی معاصر ما، جست و جوی علل و ریشههای عقب ماندن جوامع اسلامی به طور اعم و جامعهی ایران به طور اخص از قافلهی تمدن جدید با منشأ اروپای غربی و تلاش برای یافتن جواب پرسشهای کلانی مانند موارد ذیل است؛ چرا تمدن جدید عصر حاضر صرفاً در جغرافیای اروپای غربی سر برآورد؟ چرا سرزمینهای دیگر از جمله ممالک اسلامی نتوانستند بستر و شرایط لازم برای سر بر آوردن چنین پدیدهای را فراهم کنند؟ چرا سرزمینهای اسلامی در عین این ناتوانی، حتی در برابر این تمدن جدید مقاومت نشان داده و به راحتی حاضر به جذب آن نبوده و نیستند؟محققین و نظریهپردازان بسیاری بسته به خاستگاه اندیشگی و نحلهی فکری خود، در صدد جواب دادن به این سوالات و صدها سوال مشابه دیگر برآمدهاند تا مگر با یافتن جواب این پرسشها، موانع پیش روی ما برای پیوستن به قافلهی تمدن جدید غربی را را از میان بردارند اما جوششها و کوششهای اکثرشان به سبب ایدئولوژیزدگی و تصورگرایی به جای واقعگرایی، قرین موفقیت نبوده است.سهم تاریخیگری نیز در این ایدئولوژیزدگی و تصورگرایی سهمی عمده بوده است. یکی از نظریهپردازان این میدان که آراء و تئوریهایش به سبب تاریخیگری، ایدئولوژیزدگی و تصورگرایی به جای واقعگرایی، راه به جایی نبرده است، سید جواد طباطبایی است که در این مقاله به نقد بخشی از دیدگاههای او بهویژه از منظر تاریخیگری پرداخته شده است.مقدمهپائیز سال 1382 که تازه وارد دانشگاه شده بودم، با نام سید جواد طباطبایی در یکی روزنامهها (اگر اشتباه نکنم روزنامه شرق بود و مطلبی با عنوان «انکار مدعی». در آن نوشته، طباطبایی به ادعای حسن قاضی مرادی مبنی بر سرقت مفهوم «شرایط امتناع تفکر» از وی، جواب داده بود) آشنا شدم و پس از, ...ادامه مطلب
تورک دیلینی دوشونهرک: نه دئییریک، نییه دئییریک، نئجه دئییریک؟ لاله جوانشیر بو قیسا یازیدا تورک دیلینده یازماغین اهمیتینه، یازی خطالارینا نظارت فورملارینا و تاثیرلرینه، عرب و لاتین حرفلرینده یازیب یازماما مسئلهسینه توخونولموش و بعضی اؤنریلر (پیشنهادلار) وئریلمیشدیر.یقین کی بیرچوخوموز تورکجه یازماغین نه قدر اهمیتلی اولدوغونو آرتیق بیلیریک. تورکجه یازماغین سادهجه ارتباط قورماق اوچون بیر وسیله اولمادیغینی، اونون حیات-ممات مسئلهسی اولدوغونو دا بیلیریک. یعنی دیلیمیز یوخ اولاندان سونرا کولتور ده، کیملیک ده، تورپاق دا، سیاسی اقتدار مسئلهسی ده، اقتصادی عدالت چابالاری دا بیتیب گئدهجک. همت بگ شهبازینین ان سون یازیسیندا یازدیغی کیمی، «دیل بیر میللتی سندلشدیرر». دیلینه صاحیب چیخمایان میللتین توخودوغو خالچا، یازدیغی ادبیات، چالدیغی موسیقی، اوستونده یاشادیغی تورپاق و او تورپاقدان داشیب چیخان ثروت دیلینی منیمسهییب یازدیغی و یاراتدیغی میللته منسوب اولار، اؤزنه دئییل.تام دا بو نقطهده، چاتدیغیمیز فیکیرلری و دیل مسئلهسینین نه قدر حیاتی اولدوغونو اطرافیمیزداکی دوست-تانیشلاریمیزا و الی قلم توتان هرکسه ده چاتدیرماق ایستهییریک. حاقلی اولاراق و خوش نیتلرله، گلهجهییمیزی و بقامیزی تامین ائتمک اوچون حرکته کئچیریک. اما بو مهم و حیاتی مسئلهنی بیر-بیریمیزله پایلاشارکن بعضی نوکتهلره حساسیتله دقت ائتمهمیز لازیمدیر. بونلاردان بعضیلری بئلهدیر:بیزیم توپلوم اؤز آنا دیلینده ائیتیم (آموزش) آلمیر. انسانلاریمیزین ذهنی، مختلیف یازیلی و سؤزلو مئدیالار و مدرسه سیستئمی واسیطهسی ایله هر طرفلی بیر زورلاما و حمله ایله قارشی-قارشییادیر. دؤولت بودجهسی حئسابینا، عینی زاماندا دا رسمی و غیر رسمی مرکزلرین ه, ...ادامه مطلب
شیرین دیللی، شبچره ادبیاتیمیزین بؤیوک شاعیری: میرزاحسین کریمی مراغه ای دونیاسینی دَییشدی.صفالی، شیرین دیللی شعر اوستاسی میرزاحسین کریمی نین اؤلومو آذربایجانین بو آجی گونلرینده، بؤیوک بیر یارا اولدو یارالار اوستونده. خوی زلزله سی، تورکیه ده باش وئرن آغیر زلزله، دونیانی ماتمده قویان بیر گونلرده، شیرین دیللی شاعیریمیزین دونیادان کؤچمه سی بیزلری داها کدرلندیردی. کریمی پاک، تمیز دوشونجه لی، خوش سیمالی، کؤنلو آلچاق - آما اوره یی بؤیوک بیر انسان ایدی. گؤزل سؤزلریله بوتون آرذبایجانلی لارین اوره یینده یئر آچمیشدی. اجتماعی، اخلاقی و طنز ایله سؤیله دیگی شعرلر هامی نین - عالیملردن عامی لره قدر، کیچیک اوشاقلاردان بؤیوک قوجالارا قدر، هامی و ماهی نین اوره یینده یئر آچمیشدیر. بو دَیرلی شاعیریمیزین اؤلومونو هامی ادب سئورلره باش ساغلیغی وئریب، یادی و آدی نین همیشه لیک قالماسی و شعرلریندن اوخویوب لذت دویاراق "الله رحمت ائله سین!" دئمه یی اونودمایاق. بخوانید, ...ادامه مطلب
بعد از مرگ آقا محمد خان توافقی بین سرداران، طوایف ترک و دیگر گروه های با نفوذ صورت گرفت و فتحعلی شاه( 1176 خورشیدی) قاجار به سلطنت رسید. در این دوره بزرگترین حادثه تاریخی کشور بوقوع پیوست و زندگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آینده را تحت تاثیر قرار داد. دو جنگ خانمانسوز و دو قرارداد در خاک آذربایجان، این سرزمین کهن را تقسیم و تزار روسیه را بر بخشی از آن مسلط کرد. فتحعلی شاه عباس میرزا را بعنوان نایب السطنه در سن کودکی به دارالسطنه تبریز فرستاد و سرپرستی و آموزش وی را به قائم مقام ( میرزا بزرگ) سپرد. قائم مقام که به خاندانی از رجال سیاسی ایران وابسته بود، توانست دارالسلطنه تبریز را در بیرون میدان جاذبه بساط کهنه دربار تهران به کانونی برای طرح نو تبدیل کند.عباس میرزا که از دایره فساد دربار ، حرمسرای شاهی و خوشگذرانی در آن نجات پیدا کرده بود، نخستین رویارویی نظامی خود را با روس ها انجام داد و با طعم اولین شکست بخشی از خاک آذربایجان را از دست داد. در نتیجه معاهده صلح گلستان ( 1192 خ، 21 اکتبر 1813) به امضا رسید. بخش های شمالی تا گرجستان به روس ها واگذار شد. این شکست و معاهده صلح اجباری لرزه بر اندام دارالسلطنه تبریز و عباس میزای جوان انداخت. در مدت کوتاهی به باز سازی نیرو پرداخت تا مناطق از دست داده را باز ستاند. مردم آذربایجان متحمل مخارج سنگین این آماده سازی و جنگی شدند که بار دیگر ویرانی آفرید.روس ها که ارتش خود را مجهز به سلاح و توپخانه مدرن کرده بودند و از ضعف دولت مرکزی قاجار آگاهی داشتند، به ابهام در متن معاهده و خطوط مرزی اشاره کرده، بار دیگر خواهان جنگ بودند. عباس میرزای جوان که از شکست پیشین سرخورده و مایوس، در فکر واندیشه جبران آن بود، نخست به تحریک روحانیت که حکم جهاد صاد, ...ادامه مطلب
قایناق: سایت تریبون در آخرین روزهای سال پر بلا(1398) و در بحران ویروس هراس انگیز کرونا، فقدانی جبران ناپذیر دامنگیر تبریز کهن و آذربایجان بزرگ شد. این فقدان جبران ناپذیر وداع ابدی دکتر غلامحسین فرنود , ...ادامه مطلب
انتشار هفتهنامه «مهد آزادی آدینه» که به همت صمد و یارانشصورت گرفت نقطهی عطفی در زندگی صمد و شکلگیری بعدی حلقهچریکی تبریز است.اولین شمارهی این هفتهنامه در روز پنج شنبه اول , ...ادامه مطلب
امام حسین شیعه تاریخینده بیر قهرمان کیمی دایانمیش و کربلا اولایلاری تاریخ بویو مسلمانلار اونا ساری چکیلمه لرینه سبب اولموشدور. بورادا یوسف مداحین اثرینی گتیره جه ییک، آنجاق بونو دئمک لازیمدیر کی مق, ...ادامه مطلب
"مقتل الحسین (ع)" کتابی "م. کریمی" تصحیحی ایله یاییلدی مقتل اثرلری آدلاریندان بللی اولدوغو کیمی کربلادا امام حسین (ع) باشینا گلن حادثه لردیر. تورک دیلینده ایلک مقتلی یوسف مداح یازمیشدیر. بیر سیرا ادیب لرین دئدیگینه گؤره یوسف مداح تبریزلی دیر. آنجاق اونو سیواسلی بیلن لر ده چوخدور. او 700 ایل بوندان قاباق مقتل کتابینی یازمیش و تاریخی – علمی صورتده بو عظیم دینی حادثه نی قلمه آلمیش و نظمه چکمیشدیر. بورادا تاریخی قایناقلارا مراجعه ائدیب و روایتلری ده ایشه آپارمیشدیر. یوسف مداح 700 – 704 ایللری آراسیندا دونیایا گلیب و مقتل اثرینی 763 ایلینده یازیب – بیتیریبدیر. اونون باشقا اثرلریندن ورقا و گاشا معروفدور. بو کتاب 350 صفحه ده فارسیجا و تورکجه مقدمه لریله "نشر اختر" طرفیندن یاییلیبدیر و تبریزین کتاب سرگیسینده ساتیشدا اولاجاقدیر. , ...ادامه مطلب
ساعدي نویسنده ی بزرگ، اندیشمند و متعهد آذربایجان است که نقش بیبدیل وی در جریان رشد روشنفکری ایران غیر قابل انکار است. او، تنها یک کتاب خود را به زبان مادریش نوشته و تمامی آثار او به فارسی است، اما در عین حال هرگز زبان مادری خود را به فراموشی نسپرده و لحظه ای از یاد ملت خویش غفلت نکرده است و همواره به عنوان یک آذربایجانی نفس کشیده است .او، به تنهائی بار تعهد را در ادبیات دههی چهل ایران بر دو,غلامحسین,ساعدی ...ادامه مطلب
هنر آشقی همواره و در طول تاریخ به داد مردمان آذربایجان شتافته و یار و یاور او در مبارزات حق طلبانه بوده است. در تمامی جنبشها و نهضتهای اجتماعی آذربایجان میتوان رد پای هنر آشیقی را مشاهده نمود. در هر انقلابی که در ایران رخ داده است نیز رد پای آشیقهای آذربایجان را میتوان یافت.,عاشيق حسين جوان,اشيق حسين جوان ...ادامه مطلب
آیدینلیقدان قاچان، کؤلگهده ایتن، قارانلیقدا کولدا یاتانلار دا وار، مقصدسیز یاشاییب، ایری یول توتان، عمّانا داش-تورپاق آتانلار دا وار.,آشیق حسین جوان,عاشیق حسین جوان,عاشيق حسين جوان ...ادامه مطلب