حاجی بکتاش ولیولی از مردم نیشابور است. نام پدرش سید ابراهیم ثانی و مادرش، دخترِ یکی از علمای نیشابور بوده است. او را با نام بکتاش رومی نامیدهاند[1]. ولادت او ۶۰۵ (نهاد سامی، ۲۹۳)، ۶۴۵(سرچشمه تصوف در ایران، ۲۱۰) و ۶۴۶ (نفیسی، تاریخ نظم و نثر در ایران، ج۲، ۷۵۷) نوشتهاند. وی ابتدا به خدمت خواجه احمد یسوی رسیده، بدستور وی به بدخشان رفته، بعد از بازگشت به خراسان، به سفر نجف رفته و سپس به مکه، بیت المقدس، دمشق و حلب سفر کرده است. سالِ وفات وی را ۶۹۷، ۷۳۸ و ۷۴۰ نوشته شده است. گولپینارلی سال وفاتش را ۶۶۹ / ۱۲۷۰ نوشته است (گلپینارلی، مذاهب و طرایق در ترکیه، ۱۰۳).افلاکی در مناقب العارفین در بارهی او نوشته است. او وطن بکتاش را خراسانی میداند که به سیواس آمده و سپس به آماسیه و کیرشهر رفته است (مناقب العارفین، ج۱، ۳۸۱ و ۴۹۸). او را از باباییها دانستهاند. پیروان باباالیاس را باباییه، پیروان ساری سالتوق را سالتوقیه و بکتاشیان را بکتاشیه نامیدهاند. بکتاشیه در مرحلهی دوم خودش، توسط بالیم سلطان در سدهی نهم هجری با تغییرات کلی دوباره پا به میدان گذاشته است. در این طریقت نشانههای مختلفی از طریقتهای دیگر اخذ کرده است، به عبارت دیگر از آثار شمنیسم تا حروفیه در آن وارد شده است.در این طریقت تثلیث: الله، محمد (ص) و علی(ع) وجود دارد و علی بالاتر از محمد قرار میگیرد. پیروان این طریقت، از این نظر به علی اللهیها نزدیک میشوند. حاجی بکتاش کتابی به عربی بنام مقالات دارد. این کتاب به زبان ترکی هم ترجمه شده است که چهار باب دارد: باب شریعت، باب طریقت، باب حقیقت و باب معرفت. در هر باب مرگ، احوال دل، تصوف، زاهد، عارف و محب مورد بحث واقع شده است. ترجمهی مقالات توسط سعید امره از شاعران بکتاشیه در سد, ...ادامه مطلب
دؤكتورحسين محمدزاده صديق[1] ادیبان آذربایجان نیز چون وطنمان و زبان مادریمان همواره مظلوم واقع شده اند. نگاهی هرچند کوتاه به تاریخ معاصر آذربایجان نشانگر این امر است که زبان مادری ما با وجود خدمات هزاران ساله اش به دنیای بشریت و دارا بودن صفحات زرینی از ادب و هنر، امروز از طرف عده ای ضد بشر و شوونیست به انواع تهمتها و توهینها معروض مانده و جلوی روند بالنده و شکوفایی بی نظیر زبان و ادب ترکی را در میهن عزیزمان گرفته می شود. ادیبانی که امروز نسبت به زبان و ادب بومی خویش عشق می ورزند از این جور و ستمها محفوظ نیستند.دکتر صدیق از جمله نویسندگان خستگی ناپذیر، شاعری متعهد و مترجمی با قلمی برنده است که سالها در برابر ستم شاهنشاهی و شاه غدار پهلوی ایستاد. با وجود زندان و تبعید و انواع دیگری از آزارهای ضد انسانی رژیم ستمشاهی لحظه ای از حقوق حقه ی ملتش غافل نشد و شمشیر قلم را بر زمین ننهاد. با تمام وجود و توانش نوشت و بیش از 100 جلد کتاب تقدیم تاریخ ملت خویش کرد. صدها مقاله منتشر کرد، کتابها ترجمه نمود، عالمان سرزمینش را شناخت و شناساند. هر دری را که بر رویبش بستند دری دیگر بگشود؛ چون از در برونش کردند از پنجره بازآمد. وقتی اورا از نوشتن کتاب جلوگیری کردند راه به مجلات یافت. وقتی از برنامه های رادیو و تلویزیون باز داشتند دست به کار ترجمه زد. در هر صورت دست از تلاش و آفرینش بر نداشت. او، نه برای خود، بلکه برای نگارش دردهای ملت و ادبیات و فرهنگش تلاش می کرد.او طالب شهرت نبود و گرنه، این همه اسم مستعار و تخلص برای خود و نوشته هایش انتخاب نمی کرد. از میان نامهای مستعار او می توان به موارد زیر اشاره کرد: : ح. صديق، حسين دوزگون، حسين سرخابلي، حسين محمود اوغلو، حسين دده لي، ح. حق، صفدر شم, ...ادامه مطلب
اوستاد رحیم رئیسنیانین پنجشنبه گونو ۱۴۰۱/۵/۲۰ بنیاد پژوهشی شهریاردا قورولان آغیرلاما تؤرهنیندن قیسا گزارش.تؤرهن بخارا درگیسینین رئداکتورو «علی بی دهباشینین» آپاریجیلیغی و اوستاد رئیسنیانین سئونلرینین حضوریله باشلاندی.آپاریجی دوکتور رئیسنیانین چالیشمالاریندان و اخلاقی خصوصیتلریندن دانیشاندان سونرا دوکتور «مهری باقری» شهریارپژوهی بنیادینین رئیسینی تورهنی رسمی اولاراق آچماغا دعوت ائلهدیلر.خانیم باقری اوستاد رئیسنیانین تانیتیمی اوزره دانیشدیلار.ایکینجی دانیشان آقای دوکتور «باقر صدرینیا» اوستاد رئیسنیانین ۴۰_جی اون ایلیندن یازماغا باشلاماقلاریندان و همن اونایللیکده تبریزده یارانان آیدین دوشونجهلیلر قوروپونون (صمد بهرنگ، بهروز دهقانینین) اؤیهسی اولدوقلارینی و بو گونه کیمی چتین و آغیر گونلر کئچیرمهلرینه راغما یوللارینا داوام وئرمهلریندن واینامینا وفالی قالماقلاریندان دانیشدیلار.اوچونجو دانیشمان ایسه تانیمیش صنعتکار «کیومرث کیاست» جنابلاری اولدولار. جناب کیاست آقای رئیسنیانین جیدی چالیشمالاریندان و آراشدیرمالاریندان دانیشیب، دئدیلر: “تاریخ هنر” درسین اوستاد رئیسنیانین ائتگیسینده تدریس ائتمهیه باشلاییبلار و ایللر بویو بو قونودا اوخویوب، آراشدیرمالارا ال وئریبلار.سیراداکی دانیشان جناب «خسرو سرتیپی» اولدولار. آقای سرتیپی جناب رئیسنیانین قیمتلی کیتابخانالارینی نئجه ییقدیقلاریندان، داغچیلیغیندان، قاراداغ مئشهلرینده گئجهلرین سئیرینه چیخدیغیندان و ان اؤنملیسی اوستادین حایات یولداشینین رولوندان اوستادین حیاتیندا دانیشدیلار.سونرا نوبت «علیمحمدی» جنابلارینا چاتدی. جناب علیمحمدی اوستاد رئیسنیا ایله بیرلیکده تألیف ائتدیکلری “سؤزلرین واحد یازیلیشی” کیتابینین, ...ادامه مطلب
وطن سئور شاعیرهمیزین آجی اؤلوم خبری بو سطیرلرین یازماسینا سبب اولدو. ائشیتدیگیمیز خبره گؤره آزاده دارائی ایکی گون اؤنجه دونیاسینی دهییشمیشدیر. شاعیره میزین یئرینی بوش گؤروب، حؤرمتلی عائیله سینه تو, ...ادامه مطلب
شبهه يوخدوركي قليزاده اوقدر چاغداش ادبياتيميزدا ائتگي بوراخميشديركي اونو تانيماميش، آذربايجان ادبياتينين چاغداش دورومونو، كيفيتيني تانيماق ممكن دئييل. كلاسيك ادبياتيميزي و اونداكي اولان اومانيسمينين ماهيتینی اؤيره نمه گی اوچون نظامي شعریني، اورتا عصرلر شعري و محبت ليريكاسينين اجتماعي كيفيتين, ...ادامه مطلب
علیرضا نابدل 1321 ده تبریزده آنادان اۏلوب، 1350 ایلینده تهراندا شاه رژیمی طرفیندن گولَلهلندی. او ساده بیر معلم کیمی ایشلهییب، آنجاق تاریخی ایشلر گؤردو. «ایشیق» آدیندا شعر دفتری چاغداش آذربایجان شعرینی دیریلدیب، رژیمی قورخویا سالدی. اونون شعرلرینده بیر میللی مبارز ایله اوز ـ اوزه گلیریک. اونون دؤیوشچو روحو بۆتۆن شعر مصراعلارینی چولقامیش. اؤزو ده افسانهلره بنزهر بیر حیات کئچیرمیش.,اوختای رشیدی,اوختای ولی زاده,اوختای حسینی,اوختای شعرلری,اوختای وطن خواه,اوختای شادی,اوختای معنی,اوختای چت,اوختای نابدل,اوختای حسینی مرند ...ادامه مطلب