قیزیل قلم آذر Qizil Qelem

ضرورت تشکیل فرهنگستان زبان ترکیدکتر محمدرضا کریمیزبان ترکی دارای قدمت بالایی در سرزمینهای ایران امروزی است. حکومتها و مدنیت بزرگی در تاریخ چون گوتتی ها، هورری ها، آراتتی ها، مانناها و مادها دارای ریشه‌های استوار در این سرزمین بوده‌اند و تمرکز بیشتر این تمدنها آذربایجان بوده است. امروز آثار فراوانی از این تمدن‌ها در حوضه‌های تاریخی، موزه‌های ایران و جهان موجود است. همین اشیا اندکی که در داخل کشورمان مانده است نشان می‌دهد که تمدنی عالی با هنر و ادبیاتی غنی از سده‌های دور و دراز در این سرزمین وجود داشته است. هنوز ستونها و دیوارهای ماننا، کتیبه‌های اورارتو، سنگ‌نوشته‌های اوغوزها و... در آذربایجان موجود است. بر خلاف کسانی که فکر می‌کنند زبان ترکی با سلجوقیان به ایران آمده است – بکذریم از افراد بی‌دانشی که مغولان؟! را آورنده‌ی ز بان ترکی به ایران می‌دانند! – قدمت زبان ترکی به هزاره‌های پیشین برمی‌گردد. کتابهای فراوانی در اوایل ظهور ایلام در ایران به زبان ترکی نوشته شده‌اند که امروز هنوز در موزه‌ها و کتابخانه‌های رسمی کشورمان نگهداری می‌شوند. یکی از صدها نمونه از این دست کتاب عالیقدر "مقدمه الادب" در اواخر قرن پنحم از جاراله زمخشری به سه زبان عربی فارسی و ترکی که برای آموزش زبان عربی برای فارسی زبانان و ترکی زبانان نوشته شده و قرنها در ایران در مکتبخانه‌ها تدریس می‌شده است و دهها نسخه‌ی خطی این اثر در جای جای ایران موجود است. و می‌توان دهها اثر جاودانه‌ای را شمرد که هنوز مورد غفلت عمدی قرار گرفته‌اند.همه‌ی این مقدمه بدان دلیل نوشته شد که نگویند زبان ترکی زبان مهاجمان است بلکه ما اثبات می‌کنیم که زبان ترکی زبان بومی و زبان عامه‌ی مردم ایران بوده است و امروز هم گذشته از استانهای آذربا, ...ادامه مطلب

در نوشتار حاضر ضمن بررسی ویژگیها و نکات برجسته‌ی نسخه های ترکی, موجود در کتابخانه, آستان قدس رضوی و کتابخانه, های وابسته، سعی در نگارش و معرفی و فهرست مختصر و الفبایی آنها خواهد شد., ...ادامه مطلب

در نوشتار حاضر ضمن بررسی ویژگیها و نکات برجسته‌ی نسخه های ترکی موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه های وابسته، سعی در نگارش و معرفی و فهرست مختصر و الفبایی آنها خواهد شد. , ...ادامه مطلب

   همواره نیاز به ارتباط و تبادل اطلاعات داریم. زبان ترکی را از مادرمان یاد گرفته­ایم و در ایران یک ساعت کلاس زبان مادریمان ندیده ایم. اما جوانان غیرتمند و باشعور آذربایجان که هویت خویش پی برده اند زبان مادریشان را دوست می دارند و متاسفانه از سوی برخی ناآگاهان مارک "پان تورکیست"!؟ می­خورند. زبان تنها در مکالمات روزمره خلاصه نمی­شود زبان، ثابت و لامتغیر نیست اما از طرف همان تندروهای ضد انسان هر چه واژه­ی تازه می­آوریم به زعم آنان حتما از استانبولی گرفته­ایم. همه­ی دوستانی که نسبت به زبان مادری خود – ترکی عکس العمل نشان میدهند چه موافق و چه مخالف، امر مبارکی است. لذا اجازه می­خواهم چند دقیقه­ای توجهتان را به نکاتی جلب کنم:    زبان هیچگاه ثابت نیست، بلکه همانند هر موجود زنده ای در حال حرکت و در حال تکوین و تکامل است. زبان ترکی از این قاعده مستثنی نیست هرچند که کلاس و آموزش رسمی ندارد؛ اما هر روزه صدها واژه جدید ساخته می­شود. به دلیل نبود فرهنگستان زبان ترکی، کاربران و دوستداران مخصوصا نویسندگان و شاعران ترکی آشنا، تلاش دارند واژه­های مورد نیاز را بیافرینند. و این امر بسیار مبارک است. ایران از سده ها پیشتر کشور و زادگاه ترک زبانان بوده است و تا امروز هم در کنار ملت بزرگ ایران با زبانهای مختلف با دوستی و اتحاد سر کرده است. در طول هزار سال گذشته هم هزاران کتاب به زبان ترکی نوشته شده است, ...ادامه مطلب

   کتاب "زبان ترکی در بوته زبانشناسی تطبیقی" در 400 صفحه به قیمت 25000 تومان توسط انتشارات اختر تبریز منتشر گردید. مقالاتی تحت همین عنوان از نخستین پیش شماره نشریه "امید زنجان" در سال 72 منتشر گردید و علاقمندان بیشماری را گرد آورد و استقبال بیحدی از آن بعمل آمد. سپس به صورت کتابی مستقل در سال 1376 توسط انتشارات زنگان (با مدیریت دکتر مهدی افضلی) چاپ و منتشر شد و تمام تیراژ این کتاب به تعداد 2000 جلد در عرض یک هفته در جشنواره اقوام در تهران بفروش رفت.    در این کتاب، زبان ترکی در تطابق با 7 زبان زنده ی جهان، زیباییها، توانمندیها و مشخصات آنها مورد بررسی قرار می گیرد. عناوینی مانند: انتخاب یک زبان بین المللی  / سرچشمه ی زبان  / آشنائی با زبانهای جهان / علم زبان شناسی / زبانشناسی تطبیقی / تداخل واژگان / زبان و فرهنگ / تنوع زبانها / اسطوره زبان / زبانهای فراساخته مانند اسپرانتو / پایگاه های استنادی / رتبه بندی مقالات بین المللی / تاریخ خط ترکی / زبان معیار ترکی / حضور و تاثیر زبانها بر یکدیگر / زبان بنیادین ترکی - اسم  - صفت  - فعل و فرمها و وجوه افعال / قسمتهای مختلف بیان - اعداد و حروف اضافه در زبان ترکی / ضرورت ایجاد فرهنگستان زبان ترکی / تدریس زبان ترکی در مدارس و . . . , ...ادامه مطلب

زنگان بؤلگه سی، خمسه آدلاناراق، آذربایجانین ادبیات اوجاقلاریندان بیری اولموش، 700 ایلدن آرتیق تورک ادبیاتی نین زنگین و آلیشقان اوجاقلاریندان اولموشدور. بو بؤلگه، مولانا عتیقی زنگانی، شیخ شهاب الدین سهروردی، مولانا همتی انگورانی، خواجه اسحاق رضایی زنج, ...ادامه مطلب

   ادبیات مرثیه در آذربایجان دارای تاریخی کهن است. از دوران پیش از اسلام تحت عنوان آغیلار، اوخشامالار و بایاتیلار، مراثی فراوان تا زمان ما باقی مانده است. ادبیات مرثیه بعد از اسلام تداوم همان جریان است اما حوادث کربلا را باید بالاترین و تاثیرگذارترین مرحله در این ادبیات دانست. در ادبیات ترکی کسانی چون غازي  قاستامانلي (839ه)، يحيي بخشي 905٫ ه‍ ق)، لامعي ( ۹۳۸ه‍. ق) حاجي نورالدين افندي (۹۴۰٫ ه‍ .ق), ...ادامه مطلب

    زبان ترکی دارای قدمت بالایی در سرزمینهای ایران امروزی است. حکومتها و مدنیت بزرگی در تاریخ چون گوتتی ها، هورری ها، آراتتی ها، مانناها و مادها دارای ریشه های استوار در سرزمین ایران بوده اند و تمرکز بیشتر این تمدنها آذربایجان بوده است. امروز آثار فراوانی از این تمدن ها در حوضه های تاریخی، موزه های , ...ادامه مطلب

       گفتنی است که مردم ایران و در راس آن مردم غیور آذربایجان، در انقلاب اسلامی 57 سینه سپر کردند و علیه ظلم و جور ستمشاهی ایستادند و رژیم وابسته به امپریالیسم را بیرون راندند و نقش برجسته ای در پیروزی انقلاب ایفا کردند. مردم آذربایجان ستم مضاعفی را تحمل می کردند و انقلاب برای رفع هرگونه ستم بوده ا, ...ادامه مطلب

      نام كتاب: فهرست الفبايي عنوان كتابهاي فارسي (ج دوازدهم) و فهرست كتابهاي تركي ناشر: كتابخانه ملي ملك,نسخه های خطی گنج,نسخه های خطی,نسخه های خطی شاهنامه,نسخه های خطی نهج البلاغه,نسخه های خطی کتابخانه مجلس,نسخه های خطی صنعا,نسخه های خطی قدیمی,نسخه های خطی دفینه,نسخه های خطی کتابخانه ملی,نسخه های خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی ...ادامه مطلب

کتیبه ای به زبان ترکی و به دستور نادرشاه افشار با آب طلا و شنجرف بر سر در ورودی بالای ایوان حرم حضرت علی (ع) در نجف نضب شده است. سراینده شعر ترکی این کتیبه شاعر و ریاضیدان میرزا عبدالرزاق تبریزی جهانشاهی متخلص به "نشئه" است که از احفاد سلطان جهانشاه قاراقویونلو می باشد. نسخه های دیوان ترکی وی در مراکز مختلف تبریز، استانبول، تهران و … موجود است., ...ادامه مطلب