قیزیل قلم آذر Qizil Qelem

شیرین دیللی، شبچره ادبیاتیمیزین بؤیوک شاعیری: میرزاحسین کریمی مراغه ای دونیاسینی دَییشدی.صفالی، شیرین دیللی شعر اوستاسی میرزاحسین کریمی نین اؤلومو آذربایجانین بو آجی گونلرینده، بؤیوک بیر یارا اولدو یارالار اوستونده. خوی زلزله سی، تورکیه ده باش وئرن آغیر زلزله، دونیانی ماتمده قویان بیر گونلرده، شیرین دیللی شاعیریمیزین دونیادان کؤچمه سی بیزلری داها کدرلندیردی. کریمی پاک، تمیز دوشونجه لی، خوش سیمالی، کؤنلو آلچاق - آما اوره یی بؤیوک بیر انسان ایدی. گؤزل سؤزلریله بوتون آرذبایجانلی لارین اوره یینده یئر آچمیشدی. اجتماعی، اخلاقی و طنز ایله سؤیله دیگی شعرلر هامی نین - عالیملردن عامی لره قدر، کیچیک اوشاقلاردان بؤیوک قوجالارا قدر، هامی و ماهی نین اوره یینده یئر آچمیشدیر. بو دَیرلی شاعیریمیزین اؤلومونو هامی ادب سئورلره باش ساغلیغی وئریب، یادی و آدی نین همیشه لیک قالماسی و شعرلریندن اوخویوب لذت دویاراق "الله رحمت ائله سین!" دئمه یی اونودمایاق. بخوانید, ...ادامه مطلب

پروفسور محمدتقي زهتابيم. کریمیپروفسور محمد تقي زهتابي آذربايجان چاغداش ادبياتي­نين سؤنمز اولدوزو، پارلايان سيماسي­دير. ائليميزين باشيني دنيا خالقلاري آراسيندا اوجالدان، تاريخيميزين قارانليق بوجاقلارينا ايشيق ساچان، چاغداش شعريميزين زيروه ­سينده دايانان بؤيوك شاعر، تاريخچي و ائل اوغلودور. خالقيميز بئله بير اوستاد، غيرتلي و عالم اوغلونا دونيا بويو و تاريخ بويو گووه ­نه­ جكدير.محمدتقي ۱۳۰۲ اينجي گونش ايلي آذر آيي­نين ۲ سينده شبسترده دنيايا گلدي[۱]. عائله‌سي كيريشچي­ليك ايشينده چاليشان، الي آغزينا چاتان صنعتكار بير عائله ايدي. آتا و آناسي مذهبي ايناملارا محكم ياپيشان و علمه ماراق گؤسته­ رن انسانلار ايديلر. بالاجا محمدتقي ۶ ياشينا چاتاركن، باجيسي صديقه ايله قران مكتبينه گئديبن قرآني اؤيره­ نير. ۱۳۱۰جو ايلده شبسترده تازا اوصولونان قورولان مدرسه­ني قورتارديقدا، مادي امكاناتين اولماديغي اوچون كيريشچيليكده، هابئله باغ واكين ايشلرينده چاليشير. همين ايللرده عمي­سي­نين كتابخاناسيندا بوللو ـ بوللو توركجه كتابلارلا تانيش اولوب، آنا ديلينه ماراق گؤسته­ رير. پرفسور اؤز ترجمه­ي حاليني يازاندا، بو حادثه­ يه اشاره ائديركي ۱۳۱۷جي ايلده آتاسي­نين دوستلاري و تجارب ايشداشلاري تبريزدن شبستره گلديلر، اونون درس اوخوماغا علاقه­سي چوخلو سبب اولدو آتاسي دوستلاري تبريزه قاييداندا، اودا اونلارلا تبريزه گئتدي. البته گئتمه ­دي بلكه قاچدي؛ چونكي آتاسي­نين خبري اولمادان عم­اوغلوسو غلامرضا ايله قاچميشدي. قارداشي يوسوف دا تبريزده اورتا مكتبده اوخويوردو. محمدتقي، فيوضات مدرسه ­سينده ۹جو كلاسي بيتيرير. ۱۳۲۰جي ايلده رضاشاه ايراندان قاچيب، اوغلو محمدرضا، شاهليقا كئچير.متفق اوردولاري دا ايرانا سوخولورلار. سياسي دور, ...ادامه مطلب

«چاغداش ادبياتيميز» كتابيندان سئچيلن آغیر بیر حصّه، بؤيوك شاعريميز، مقاومت شعريميزين سارسليماز تمثيلچي­سي حبيب ساهره باغلانميشدير. شُبهه‌سيز حبيب ساهر بيزيم چاغداش شعريميزه ان ائتكي‌لي ايز قويان؛ چاغداش شعري، كلاسيك و باغلي فكرلي شعردن آييران شاعردير. آنجاق نه يازيق‌كي خالقيميزین طالعي‌كيمي، اونون شرفلي آدي هميشه دالدادا قاليب و اؤز ده­يري بيله­سينه وئريلمه­ييبدير. عؤمور بويو ادبياتيميزا اوره‌يي يانان، اوندا يئني جيغيرلار چكمه­يه جان آتان، خالقينا بير ده­يرلي اثر تقديم ائتمه­يه چاليشان، خلقيميزده يئني روح يارادان، ايگيرمينجي يوزايلين رئاليست شاعري حبيب ساهر اوچون هله ده ده­يري قدر مقاله يازيلماييب، اثرلري آراشديريلماييب و نهايتده تانينماييبدير. بيزيم آناديليميزده مكتب- مدرسه اولماديغي اوچون، شاعرلريميز و اونلارين درين فكر دونيالاري دا تانينماميش و بوبشريتين دوشونجه خزانه­لري بشريتدن آلینميشدير. بوگون گؤرکملي و پارلاق شخصيت‌­لريميزي گنج نسيل­لره تانيتديرماق، اونلارين اؤلمز اثرلريني يئني نسيل‌لره چاتديرماق ان بؤيوك وظيفه­ميزدير. چاغداش شعريميزده حبيب ساهر هاردا دايانميش؟مشروطيت انقلابيندان باشلاميش چاغداش اديباتيميز چوخ ده­يرلي، زنگين و گئنيش موضوعلاري احتوا ائده‌رك مختلف فكرلر، استعدادلارو دوشونجه­لرين اورتايا گلمه­سيله برابردير. بوادبيات ملانصرالدين يازيچيلاريندان باشلاياراق شعري خوليا دنياسيندان آشاغي چكيب خالق ايچينه گتيرميشدير و سياسي- اجتماعي حركت­لره قاباقجيل رولونو اويناميش، مختلف ساحه­لرده فعالجاسينا اشتراك ائتميش، بوتون ائنيش- يوققوشويلا، گاهدان يوخاري قالخيب، گاهدان سس­سيز ياتيب و نهايتده اؤز ملي- تاريخي وظيفه­سيني اؤده­ميشدير. اونون‌دا تاريخي، خالقي­ميزين تاريخي و آ, ...ادامه مطلب

 دانیشیق متنیم. کریمی19/02/1401سئویملی دوسلار! بوگون معیار و یا استاندارد دیلیمیزدن دانیشماق ایستردیم. بونا اینانیریق کی تورک دیلی ایراندا آرادان گئدن دئییلدیر، آنجاق بیر سیرا آخساقلیقلار اونو تهدید ائدیر و بو تهدید ده اساسلی و دانیلمازدیر. بونا چاره قیلماق گره کیر. بوگون دیلیمیزین آخساقلیقلاریندان نئچه سینی سایماق ایستردیم و اونون اؤنونو آلماق اوچون اؤز فیکیرلریمی اورتایا قویاجاغام و سیز عزیزلردن بو ساحه ده فیکیرلرینیزی ائشیتمک ایسته ییرم:1 ) ایلک اؤنجه دیلیمیز کئچن یوزایلین غلط سیاستلریندن آسیلی اولاراق فاذری (فارسی – تورکی) اولماغا گئدیر. البته فاصله­سیز ده عرض ائدیم: دیلیمیزین ماراقلیلاری چوخالماقدادیر. دیلیمیز کمیت یؤنوندن ضعیفله سه ده، کیفیت باخیمیندان طرفدارالاری چوخالمادادیر. همین عامل دیلیمیزین آرادان گئتمه سی نین قارشینی آلیر. هر حالدا رسمی اداره لرده، رادیو – تلویزیوندا و تورکجه مئدیامیزین اولمادیغیندان فاذری آدلی بیر دیل، داها آرتیق خالق ایچینده یئر آلیر. فارسیجا سؤزجوکلر، اؤزللیکله فارسیجانین دئییم طرزی و گرامری بیزیم دیلیمیزده ایشله نیلیر. رادیو – تلویزیون و اداره لر بو دورومون گوجلنمه سینده داها آرتیق رول ایفا ائدیر. تورک ترکیب لری یئرینه فارسیجا عنوانلار گونو – گوندن دیللره دوشور. داها بوگون هامی اداره لرین عنوانینی و پروژه لری ده فارسیجا ایشله دیلر، مقلا دئییلیر : "سازمان بهزیستی استان تهران". و بئله – بئله ترکیب لر دیلیمیزین قایدالارینی پوزور. بورادا بو آخساقلیغین قارشینی، دیلیمیزین رسمیت تاپماسییلا آلماق اولور. بو ساحه ده چوخلو سؤزلر واردیر.   بو قارما – قاریشیق دیل – فاذری، بؤیوک شهرلرین حاشیه سینه گلن مهاجر قووه لر داها آرتیق ایشه آپاریر. د, ...ادامه مطلب

 م. کریمیدانیشیق متنی11/11/1400دیلین گؤزه للیگی نی ساخلاماق اوچون اونون دوزگون یازماق لازیمدیر. نه گؤزل کی دیلیمیزین یازی قایدالارینی دوزگون اؤیره نیب و دیلیمیزی دوزگون یازاق. هر دیل یازێیا گئچمک اوچون اؤزۆنه بیر خط، بیر الفبا سئچمه‌لیدیر. دیلین علمی قواعدی‌نین بیلمه‌سی و رعایت ائدیلمه‌سی نه قدر مهمدیرسه، خط و الفبانین دا قایدالارینی بیلمک و رعایت ائیله‌مک بیر او قدر اؤنملی­دیر. کئچن هفته دیلیمیزی یازماق اوچون استفاده اولونان خط لر حاققیندا دانیشدیق. گؤردوک کی بیزیم آتا – بابالاریمیز 5500 ایل بوندان اؤنجه ده اله قلم آلیب و سؤزلرینی یازماغا باشلامیشلار. چیوی خطینی سومرلر یاراتمیش و اونلارین دیلی ده بیزیم بوگونکو دیلیمیز کیمی التصاقی – اگلوتیناتیو اولموش. سومرلر دونیانین ایلک یازی – پوزوسونو اختراع ائتمیشلر و باشقا مدنیتلر ده اونلاردان استفاده ائتمیشلر. تورک مدنیتینده چیوی خطیندن سونرا دامغا خطی اورتایا گلیر. بو خط ایله بوگون الیمیزده بیرنئچه کتاب واردیر او جومله دن ایرک بیتیک کتابی دامغالار خطیله یازیلیب و بوگون بیزیم الیمیزه چاتیبدیر. بورادا سانکی چکیلن شکیللر سادالاشیب و یازی فورماسینا گتیریلمیشدیر. اوچونجو خط، تورکلر ایچینده گؤری تورک خطی و یا اورخون خطی آدلانیر. بو خطین تاریخی ان آزی 500 ایل بوندان اؤنجه یه گئدیب چاتیر و الده سندلر واردیر. کئچن هفته بو حاقدا دانیشدیق. آنجاق دؤردونجو خط ده اویغور خطی دیر. بو خط ایله بوللو – بوللو اثرلر، کتابلار موجوددور و بوگون ایراندا اولان کتابخانالاردا دا نمونه لرینی تاپماق اولار. مین ایلدن آرتیق تاریخی اولان بو خط، تورک حکومتلری طرفیندن حیمایه اولونوب و یوزلرجه کتاب یازیلیبدیر. قوتادغو بیلیک، عتبه الحقایق و باشقا اثرلریمیز بو خطیله, ...ادامه مطلب

مين ايلدن بري ايستر اولكه ميزده ايستر سه ده قونشو يا خود ياخين اولكه لرده ديله ، ادبياتا  و سوزلوك لره عايد ، چاپ اولوب يا حله ليك ال يازما شكيل ده قورونان كيتابلارین ایمکانیمیز قدری اولان لارینین  بیر سیراسین گوزدن گئچيرديك ده بو حقيقت آيدين لاشيب اوزه چيخير كي ، بير نئچه دانا سوزلوك دن سوواي كي اونلارين دا سايي لاري بلکه  بیر او قدر دئییل  اکثریتی  تورکجه – فارسجا اولموشلار. , ...ادامه مطلب

  آذربايجان چاغداش ادبياتي‌نين ده‌يرلي و گؤركملي شاعيرلريندن بيريسي حيدر عباسي- باريشماز تخلوصو ايله، نئچه- نئچه اثرلر ياراداراق، هر اثرينده خالقي­نين تاريخ بويو ايستك­لريني ديله گتيریب وارليغيندان مودافيعه ائدير. اونون هر بیر اثريني اله گؤتوردوكده، شاعيرين داياخلي، متين، عيني حالدا كينايه ­لي ديلي , ...ادامه مطلب